Od ubiegłego roku byłem dość na bieżąco informowany o sporze w sprawie tzw. Domu Miłosierdzia w Koszalinie przez osobę, dla której ta sprawa ma wymiar osobisty. Wobec ostatnich dostępnych publicznie informacyj uważam, że powinienem się odnieść, gdyż chodzi o coś ogólniejszego i wręcz symptomatycznego dla obecnego stanu Kościoła w Polsce.
Co do szczegółów sprawy odsyłam do obszernego wywiadu, który przeprowadził Jan Pospieszalski z głównym bohaterem sprawy x. Radosławem Siwińskim (tutaj). Wskażę jedynie na główne i istotne momenty.
Moim zdaniem nie bez znaczenia jest droga powołania duchownego x. Siwińskiego, którą on sam wspomina. Fakt, że był zafascynowany Kościołem we Francji w jego najzdrowszych środowiskach na tyle, że przez około 9 lat był członkiem młodego zgromadzenia zakonnego w duchu dominikańskim pod nazwą "Wspólnota św. Jana" (Communauté Saint Jean), świadczy o dojrzałości duchowej i sile charakteru. Ta wspólnota na prawie diecezjalnym (diecezja Autun we Francji), obecna nie tylko we Francji, lecz także we wielu krajach w Europie i na świecie, zasłynęła jako jeden z najbardziej dynamicznych przedstawicieli teologicznie konserwatywnego, neotomistycznego nurtu w obecnym Kościele. Ten blask znacznie przygasł po ujawnieniu skandali obyczajowych, których dopuścili się założyciel dominikanin francuski Marie-Dominique Philippe, który pod tym względem nie jest jedynym tego typu przypadkiem we francuskim Kościele "posoborowym". Ten niechlubny koniec założyciela nie pomniejsza zasług tejże wspólnoty, której kilku członków i przyjaciół dane mi było poznać już w latach 90-ych. Stąd wiem, że zgromadzenie to zasadniczo było - przynajmniej wówczas - przyjaźnie nastawione do liturgii tradycyjnej, choć jego członkowie zasadniczo jej nie sprawowali ani nie bronili, natomiast Novus Ordo starali się sprawować w miarę tradycyjnie, odrzucając skrajne nowości. Wydaje mi się znaczące w kwestii x. Siwińskiego o tyle, że musiał się w tym duchu czuć swojsko, skoro wybrał tę wspólnotę i spędził w niej jednak sporych kilka lat. Przeszedł widocznie większość formacji intelektualnej, przynajmniej tej zasadniczej filozoficznej, która jest najważniejsza dla ukształtowania myślenia i charakteru. Dlatego szczerze nie rozumiem, na jakiej zasadzie x. Siwiński zbliżył się do tzw. charyzmatyków, co także wynika z jego opowieści u Pospieszalskiego. Podejrzewam, że ma to związek z jego formacją wcześniejszą "oazową" czyli blachnicystyczną. Jego opór przed wyjazdem na studia doktoranckiej do Fryburga Szwajcarskiego i wybór studiów w Krakowie z dość poważnie wypaczonym filozoficznie środowiskiem świadczy niestety przeciw wierności filozofii tomistycznej. Ma to zapewne związek z jego nastawieniem aktywisty i duszpasterza, kosztem pogłębionej refleksji zwłaszcza ostatecznie teologicznej. Nie mam natomiast wątpliwości co do prawości charakteru oraz szczerej pobożności.
Konflikt x. Siwińskiego z władzami jego diecezji (koszalińsko-kołobrzeskiej) ukazuje głębsze problem współczesnego Kościoła, zwłaszcza w Polsce, lecz nie tylko. Oto gorliwy kapłan, autentycznie pobożny - co jest niestety rzadkością obecnie w szeregach duchownych - i utalentowany organizacyjnie w dobie coraz bardziej widocznej zapaści zarówno duchowej i intelektualnej, jak też instytucjonalnej, z podziwu godnym powodzeniem i ku zaskoczeniu zwłaszcza establishmentu kościelnego buduje dzieło oparte na prostych zasadach ewangelicznych realizowanych wręcz heroicznie. Osobiście razi mnie powoływanie się na praktyki typu protestanckiego jak szukanie "słowa" przez przypadkowe otwieranie Biblii. Tego x. Siwiński na pewno nie mógł zaczerpnąć z tomizmu. Widać tutaj pewną sprzeczność względem bardzo racjonalnej i zapewne przemyślanej "strategii" polegającej na tym, by nie przyjmować jałmużny czy dotacyj od instytucyj zarówno politycznych jak też kościelnych. Za mało odpowiedzialne uważam także włączenie się w promowanie kultu łagiewnickiego (faustyno-sopoćkizmu), aczkolwiek to też może wynikać bardziej z wyrachowania niż z przekonania będącego wynikiem rzetelnej analizy tego fałszywego teologicznie "nabożeństwa". Ostatecznie jednak krzepkość i dobre ukierunkowanie ducha dzieła x. Siwińskiego polega widocznie na dwóch filarach: adoracji eucharystycznej i maryjności. Akurat te filary, które są na wskroś katolickie i konserwatywne, widocznie na tyle przeszkadzają obecnej hierarchii, że powzięła proces niszczenia tego, co ów kapłan zbudował zarówno duchowo jak też materialnie.
Wyjaśnienia sprawy podawane przez x. Siwińskiego uważam za wiarygodne, w przeciwieństwie do wersji prezentowanej publicznie przez władze diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej. To zakłamanie jest w tej sprawie największym skandalem, choć niestety jest ono obecnie dość powszechnie obecne w strukturach kościelnych. Prawdopodobnie jest to pokłosie wpajania pokoleniom seminarzystów i duchownych fałszywej "teologii" moralnej jezuity Tadeusza Ślipko, który w swoich książkach bardzo "liberalnie", a właściwie talmudycznie i fałszywie, niekatolicko przedstawia kwestię prawdomówności (więcej tutaj). W każdym razie sam też doświadczam dość często tego problemu ze strony przedstawicieli hierarchii nawet wyższej rangi.
Wygląda na to, że władze diecezji otrzymały ofertę współpracy z obecnym rządem i wierchuszką łunii JEWroPEJSkiej co do relokacji nielegalnych imigrantów, a majątek zbudowany przez stowarzyszenie prowadzone przez x. Siwińskiego wydał im się łatwym i tanim kęskiem, dla którego można poświęcić wymiar duchowy tego dzieła. Wprawdzie nie można wykluczać kalkulacji w tym kierunku, że sprawowanie przez instytucje kościelne opieki nad imigrantami stanowi okazję i szansę dla ich integracji, może nawet nawrócenia na katolicyzm. Być może władze kościelne są wabione takim ponętnym argumentem. Problem w tym, że polega on bardziej na naiwności niż na wiedzy z doświadczenia w takich sytuacjach w innych krajach. Otóż doświadczenie jest takie i to powszechnie, że imigranci zwłaszcza islamscy - a stanowią oni prawie całość nielegalnych imigrantów - zasadniczo nawet nie zamierzają się integrować, a tym bardziej porzucać islam na rzecz religii chrześcijańskiej. Kto więc myśli sobie, że akurat w Polsce większość z nich czy choćby znaczna część stanie się katolikami, ten jest po prostu naiwny, o ile nie głupi, gdyż nie biorący pod uwagę zarówno specyfiki mentalności islamskiej jak też realnych wyników tego typu experymentów demograficznych w krajach tzw. Zachodu. Być może chciwość na spodziewane zyski z takiej współpracy z obecnym rządem przysłania tym osobom trzeźwe myślenie, nawet jeśli szczerze pragną zrobić imigrantów katolikami.
Innym znamiennym wątkiem jest szukanie przez x. Siwińskiego pomocy i ratunku w szeregach hierarchii. Nie słychać o poparciu ze strony współbraci z diecezji. X. Siwiński wyraża swoje rozczarowanie brakiem pomocy z wyższych szczebli zarówno w episkopacie polskim jak też na szczeblu rzymskim. W szarej codzienności jest tak, że po pierwsze biskupi chętniej wierzą swojemu koledze niż jego kapłanowi. Po drugie, mało kogo interesuje prawda, zwłaszcza gdy jej ustalenie wymaga jakiegoś choćby minimalnego wysiłku, a wynik mógłby być mało komfortowy czy wręcz niebezpieczny dla koleżeństwa hierarchicznego. Wszak przegrać zasadniczo musi ten, kto siedzi niżej, chyba że ma poparcie kogoś siedzącego jeszcze wyżej. Taka jest mentalność niestety. Prawda się nie liczy, sprawiedliwość także nie, zaś jedynym obowiązkiem jest "miłosierdzie" ujmowane jako wyrozumiałość i prawo do wszelkiej podłości, jeśli wymaga tego interes grupowy czy instytucjonalny. Takie sytuacje mają miejsce nagminnie i to zarówno w strukturach kościelnych jak i państwowych, od góry do dołu i odwrotnie. A to jest właśnie rak i zaraza tocząca organizm zarówno państwa jak też struktur kościelnych. O ile w odniesieniu do stanu państwa obywatele mogą się wypowiedź w wyborach powszechnych (oczywiście tylko co do zasady, a rzadko realnie i skutecznie), o tyle miernikiem stanu Kościoła jest zarówno frekwencja sakramentalna, jak też - a nawet przede wszystkim - stan powołań duchownych i zakonnych. Pomyślmy: czy normalny młody człowiek, który się dowiedział o traktowaniu x. Siwińskiego przez władze diecezjalne, będzie chciał i będzie gotów powierzyć swoją przyszłość w ręce takiej władzy?
Nie przypadkowy jest też sposób niszczenia x. Siwińskiego na płaszczyźnie osobistej. Zarzut typu choroby psychicznej nie jest ani nowy (na szeroką skalę był stosowany przez sowieckie NKWD wobec dysydentów) ani rzadki obecnie, skoro wzorem są regularne tyrady tego typu w wykonaniu pewnego mieszkańca Domu Św. Marty w Rzymie w odniesieniu do tzw. tradycjonalistów. Osobiście znam przypadki młodych księży, którzy z powodu czy to odmowy udzielania Komunii dołapnej czy choćby za umożliwianie wiernym uklęknięcia do Komunii św. zostali odsunięci od duszpasterstwa i skierowani do psychologa, w końcu sprowadzeni do statusu emeryta w wieku nawet około 30-tu lat. To są przypadki z ostatnich kilku lat. I to się dzieje w do niedawna katolickiej Polsce.
X. Siwiński skarży się konkretnie, że spośród biskupów, których prosił o pomoc, odpowiedział jedynie abp Galbas, wówczas metropolita katowicki. Mediacja przez niego podjęta - a przekazana w ręce x. Grzegorza Strzelczyka, znanego modernisty-heretyka i oszusta teologicznego (więcej tutaj i tutaj) - oczywiście jedynie pogorszyła sprawę na niekorzyść x. Siwińskiego, co też świadczy o poziomie moralnym tychże kręgów. Gdy powstał krytyczny film o Marcinie Zielińskim, wówczas nawet niektórzy biskupi prześcigali się w stawaniu w obronie rzekomo zaatakowanego "charyzmatyka". Gdy natomiast chodzi o rzeczywisty heroizm zwykłego (choć równocześnie niezwykłego) kapłana i perfidny, realny atak na jego charytatywne dzieło, wówczas nikt z hierarchii nie ma odwagi - ani nawet chęci - stanąć po stronie prawdy i sprawiedliwości. To jest mentalność i typ charakteru starokawalersko-korporacyjny. Do takiego systemu normalny człowiek z ideałami nie pasuje, ani dojrzały w wieku x. Siwińskiego, ani tym bardziej młody, który ma przed sobą życie a za swój cel życiowy nie poczytuje wygodne ułożenie się w dość niemoralnym systemie.
Jakie możliwości ma x. Siwiński? Niewiele ich jest. Czysto kanonicznie sprawa wygląda tak, że biskup ma prawo do skierowania go w każdej chwili do zupełnie innej działalności i miejsca zamieszkania. To byłby najcięższy test posłuszeństwa dla kapłana. Być może taki jest zamiar władz diecezji i do tego zmierza podjęte już niszczenie jego dobrego imienia i autorytetu. To jest perfidne i podłe, ale niestety nierzadkie w obecnych modernistycznych strukturach kościelnych. Jest miło i pięknie, dopóki nic nie stoi na przeszkodzie woli włodarza, której nie wolno się sprzeciwić nawet jeśli byłaby absurdalna i szkodliwa dla wiary i dobra Kościoła. W obecnych strukturach wygląda na to, że nadrzędną wartością nie jest ani dobro duchowe wiernych, ani kult Boży, ani nauczanie wiary katolickiej, lecz bezwzględna uległość wobec przełożonych, czyli opacznie i niekatolicko pojmowane posłuszeństwo. Zobaczymy, czy władze diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej posuną się do odsunięcia x. Siwińskiego od jego dzieła. Czysto kanonicznie mają do tego prawo, jednak pod względem moralnym byłoby to conajmniej bardzo wątpliwe.
Gdyby zaszła taka sytuacja, x. Siwiński byłby czysto prawnie zobowiązany do podporządkowania się. To byłaby bardzo poważna próba dla niego i dla wspólnoty, którą założył i sprawuje nad nią opiekę. Moim zdaniem należy się liczyć z takim rozwojem sprawy. To będzie przede wszystkim test ufności Panu Bogu, na którą x. Siwiński się słusznie powołuje. Oczywiście nie popieram takiego rozwoju sytuacji. Jednak gdyby zaszła, wówczas wspólnota musiałaby by wykazać swoją dojrzałość przez zdolność istnienia i działania bez istotnego wpływu swojego założyciela. Zaś x. Siwiński musiałby wykazać, że nie traktuje tego dzieła jako swojego. Nie przypadkowo pojawia się już teraz zarzut, jakoby on zbudował "sektę", której jest guru. Obecnie nie wygląda na to, by zarzut był słuszny, jednak może się okazać słuszny, jeśli x. Siwiński nie wykona dekretu biskupa odsuwającego go od wspólnoty, którą założył.
Módlmy się o łaski potrzebne dla x. Siwińskiego, by on i jego wspólnota dojrzewały duchowo. Być może nadszedł dla nich czas głębszej refleksji nad stanem Kościoła i świata. Bolesne doświadczenia powinne im otworzyć oczy szerzej i głębiej. Oczywiście najlepiej byłoby, gdyby otworzyli się także na Tradycję liturgiczną Kościoła, nawet za cenę utraty szerokiego uznania u możnych i zamożnych tego świata, gdyż wtedy wykazaliby dogłębne zakorzenienie we wierze i pobożności Kościoła, co jako jedyne daje gwarancję trwałej świeżości i niezniszczalności.
