Zasady komentowania: bez anonimowych komentarzy

O wykorzystywaniu dzieci

Obecnie często mówi się o wykorzystywaniu sexualnym nieletnich, zwłaszcza dzieci. I słusznie, gdyż jest to zbrodnia obrzydliwa, godna potępienia i odpowiedniego ukarania. Są jednak także inne rodzaje wykorzystywania dzieci, mianowicie w szerzej rozumianym interesie dorosłych. Te inne rodzaje są praktycznie lekceważone, wręcz niezauważane, choć są niestety nierzadkie, najczęstsze. Nie jest istotne, przez kogo takie wykorzystywanie jest popełniane. A popełniane jest także przez własnych rodziców, w sposób, który może nie od razu jest rozpoznany jako wykorzystywanie, co także świadczy o znieczuleniu na specyfikę osoby dziecka i zarazem na wręcz rażące - przy trzeźwym, racjonalnym spojrzeniu - zachowanie dorosłych, także rodziców. 

Podam dwa przykłady, na które trafiłem przy okazji. Aczkolwiek ukazują one chyba szerszy problem, skoro widocznie nie ma reakcji społecznej na tego typu zachowanie, co świadczy o przyzwoleniu przynajmniej bezmyślnym. 

Pierwszy przykład to znany już z poprzednich wpisów A. Bańka (tutaj i tutaj), który w ramach opowiadania o sobie wspomina taki oto swój wielki sukces: 

W czym jest problem? Ano w tym, że po pierwsze normalne jest, że dla dziecka w pierwszych klasach szkoły podstawowej rodzic jest autorytetem i to najważniejszym. Po drugie jednak, nie wiadomo, czy tak pozostanie, gdy dziecko zacznie myśleć i wartościować samodzielnie, zwłaszcza jako dorosłe i niezależne od rodziców. Po trzecie, wykorzystywanie słów kilkuletniego dziecka dla budowania swojego autorytetu publicznego jest chwytem zarówno perfidnym - i to względem samego dziecka jak i względem publiczności - jak też groteskowym, obliczonym na emocje połączone z brakiem trzeźwego myślenia u odbiorców. Innymi słowy: tutaj ma miejsce wykorzystanie swojego nieletniego i niesamodzielnego dziecka dla własnego doraźnego interesu. Moralnej oceny takiego postępowania chyba nie muszę podpowiadać. 

Drugim przykładem jest także pewien quasi celebryta medialny, o którym była już niegdyś mowa (tutaj). Także on postępuje w ten sposób i to regularnie:

Humorystyczne ujęcie nie zmienia faktu, że także tutaj zachodzi wykorzystanie własnego dziecka dla budowania swojej popularności medialnej. Tutaj również brakuje reflexji, jakie zdanie dziecko będzie miało, gdy zacznie samodzielnie myśleć i będzie niezależne. Oczywiście anekdotki z udziałem dzieci są czymś normalnym w prywatnym gronie rodzinnym. Nie ma także nic zdrożnego w tym, gdy samo dziecko je rozpowszechnia, jeśli kiedyś uzna to za stosowne. Jednak czymś zupełnie innym jest publiczne chwalenie się uznaniem ze strony małego dziecka, obliczone na własną doraźną korzyść, polegającą choćby na budowaniu poczucia własnej wartości. 

Jest dość typowe, że obydwa przykłady dotyczą tzw. katocelebrytów związanych z blachnicyzmem, gdzie panuje duch autorytarnej sekty (jest bardzo prawdopodobnie, że x. Blachnicki należał do masońskiej sekty charystów, por. tutaj). Czyżby nie wystarczyło im uznanie ze strony żony i dzieci w zaciszu domowym? Skąd ta potrzeba publicznego wykorzystywania własnych dzieci? Czy w ogóle pomyśleli o tym, co na to powie cytowane dziecko, gdy dorośnie i będzie myślało samodzielnie? Jeśli pomyśleli, to skąd mają pewność, że dziecko nie zmieni swojego zdania i nie będzie się wstydziło swojej dziecinnej naiwności? Czyż nie jest to swego rodzaju szantaż także na własnym dziecku (w sensie: "kiedyś byłem dla ciebie autorytetem, więc nie zmieniaj zdania"), a przynajmniej pogwałcenie jego prawa do prywatności? No cóż. Te przykłady świadczą niestety o niskim poziomie zarówno racjonalnego myślenia, jak również wrażliwości na dobro i na osobową godność nawet własnego dziecka, oraz moralnego wartościowania. 

Czy wolno zakazać wiernym udziału w liturgii?

 


Z punktu widzenia zarówno teologicznego jak też prawnokościelnego, nikt nie może zakazać udziału wiernym w liturgii czyli sprawowaniu sakramentów, ani władza państwowa, ani kościelna. Dość jasno stanowi o tym Kodex Prawa Kanonicznego:

Kodex Prawa Kanonicznego jest jedynym prawem obowiązującym w dziedzinie kościelnej, zwłaszcza odnośnie sprawowania liturgii, i zarazem prawem nadrzędnym także ponad zarządzeniami władz kościelnych. Jeśli jakieś zarządzenie jest sprzeczne z kanonami Kodexu, to oczywiście nie obowiązuje. Tym samym nikt nie ma obowiązku przestrzegania takiego zarządzenia - ani obowiązku prawnego, ani moralnego. 

Oczywiście dochodzi kwestia praktycznego zastosowania tego stanu teologiczno-prawnego. W obecnej sytuacji jest niestety dość prawdopodobne, iż władze kościelne pod naciskiem władzy świeckiej są skłonne wymierzać sankcje duchownym, którzy sprzeciwiają się bezprawnym zarządzeniom. Czy uległość jest wtedy grzeszna, to jest osobna i nieco złożona kwestia. Przede wszystkim należy mieć na uwadze, iż pełnię władzy sakramentalnej i dyscyplinarnej na danym terenie ma biskup miejsca. Wprawdzie nie ma on prawa wydawać zarządzeń sprzecznych z prawem kościelnym i jeśli to czyni, to nadużywa swej władzy i grzeszy ciężko. Jednak gdy zwykły kapłan - czy to z braku wiedzy teologicznej i prawnej, czy z lęku przed karami - jest uległy wobec takowych zarządzeń, wówczas jego wina jest z całą pewnością mniejsza, a zależy oczywiście od stanu sumienia. 

Równocześnie także zwykły kapłan powinien w ramach swoich możliwości starać się zapewnić wiernym exekwowanie ich praw, o których mówią podane wyżej kanony. Powinien to czynić w sposób zarówno odważny jak też roztropny, dla dobra wiernych, nie swojego. 


Jakie lektury można polecić?

 


Nie jestem w stanie sporządzić listy lektur, które mogę polecić. Z prozaicznego powodu: nie studiowałem teologii w Polsce, zaś wiedzę czerpałem i czerpię ze źródeł prawie tylko w innych językach. Są to klasyczne podręczniki teologii katolickiej, pisane głównie po łacinie. Mogę jedynie dać wskazówki, jak z pewnością czy dużym prawdopodobieństwem można znaleźć godne zaufania i wartościowe treściowo książki o tematyce religijnej i teologicznej, a mianowicie przede wszystkim: 

1. dokumenty papieskie i soborowe do 1958 r.

2. pisma Doktorów Kościoła kanonizowanych przed 1965 r. 

3. podręczniki filozofii i teologii katolickiej opatrzone imprimatur sprzed 1965 r.

Oczywiście istnieją także dobre książki religijne i teologiczne późniejsze, jednak są one stosunkowo rzadkie. Większość literatury powstałej po 1965 r. jest w mniejszym czy większym stopniu skażona przynajmniej brakiem precyzji i klarowności, typowym dla dokumentów Vaticanum II i po nim. 

Kto solidnie poznał podstawowe źródła - zwłaszcza podające myśl św. Tomasza z Akwinu - ten będzie w stanie samodzielnie rozeznać dobre pozycje nowsze i najnowsze, tym samym nie będzie potrzebował konkretnych wskazówek. 

Czy Matka Boża jest współodkupicielką?


(Na zdjęciu: mozaika w apsydzie bazyliki Santa Maria Maggiore w Rzymie)


Następujące pytanie musiało niestety dość czekać w kolejce, z wielu powodów. Głównie dlatego, by odpowiedź mogła być szersza i gruntowniejsza, do czego konieczne jest użycie źródeł, które obecnie nie są łatwo dostępne niestety. 


Temat współodkupicielstwa Matki Najświętszej był żarliwie dyskutowany od początku XX w., do czego ważnym impulsem były starania belgijskiego kardynała Desiré Mercier, który - kontynuując dzieło swojego poprzednika na stolicy prymasa Belgii - już za pontyfikatu św. Piusa X skierował prośbę do papieża. Punktem szczytowym i zarazem przesileniem była inicjatywa znacznej grupy biskupów podczas Vaticanum II, proszących papieża o ogłoszenie dogmatu o Mariji jako Współodkupicielce. Istnieje dość obszerne opracowanie naukowe tej sprawy:



Teologicznie chodzi o rolę Matki Jezusa Chrystusa w dziele Zbawienia, czyli o Jej współdziałanie w nim. Istotne jest więc o połączenie dwóch kwestij:
- Odkupienie (Redemptio)
- współdziałanie w nim (cooperatio).

Nie trudno zauważyć, że podstawą jest soteriologia, czyli nauka o Zbawieniu, oraz ostatecznie chrystologia, czyli nauka o Jezusie Chrystusie, która jest w centrum teologii od zarania chrześcijaństwa.

Najpierw należy określić znaczenie pojęć, gdyż jest to konieczne dla właściwego zrozumienia zarówno kwestii jak też odpowiedzi. 

Odkupienie w znaczeniu dzieła zbawczego Jezusa Chrystusa chodzi zarówno o to dzieło samo w sobie, jak też o jego owoce, czyli skutki.

To dzieło w znaczeniu aktu Odkupienia zawiera następujące składniki:
  • odnośnie przeszłości: zadośćuczynienie (satisfactio)
  • odnośnie przyszłości: zasługa (meritum)
  • odnośnie samego dzieła: ofiara (sacrificium)
  • odnośnie sposobu czyli środka: cena czyli wartość (pretium).
Współdziałanie jest działaniem wraz z kimś, czyli udziałem w czynności innej osoby. Muszą być tutaj spełnione określone warunki. By to było współdziałanie prawdziwe, musi być
  • skuteczne, czyli mieć wpływ na skutek
  • moralne, czyli świadome i dobrowolne
  • uporządkowane czyli podporządkowane całości działania. 
Pod względem strukturalnym współdziałanie może być
  • formalne, gdy odbywa się świadome i z zamiarem,
  • materialne, gdy odbywa się nieświadomie i w sposób niezamierzony. 
Tym samym współdziałanie materialne jest zawsze pośrednie i odległe, natomiast formalne jest zawsze bezpośrednie i bliskie. Nie wystarczy tutaj dostarczenie środków, lecz konieczne jest działanie celowe, czyli dążenie do celu całego działania, dlatego osoba współdziałająca formalnie ponosi odpowiedzialność także za skutki.

Bezpośredniość we współdziałaniu formalnym może być przez
  • styczność (contactus), gdy współdziałanie wpływa bezpośrednio na skutek
  • siłę oddziaływania (virtus), gdy współoddziaływanie odbywa się przez inne działanie, które powoduje dany skutek.
W tym miejscu już możemy powiedzieć, że współdziałanie Matki Bożej w Odkupieniu jest formalne, czyli bezpośrednie i bliskie, a to zarówno
- poprzez styczność, gdyż Matka Boża współcierpiała w Męce Jej Syna i tym samym miała udział w zasłudze i zadośćuczynieniu za rodzaj ludzki, jak też
- poprzez siłę oddziaływania, którą była zgoda na Wcielenie Zbawiciela w Jej łonie.

Należy tutaj mieć na uwadze:

1) Ten współudział nie był absolutnie konieczny, gdyż Pan Bóg mógł także w inny sposób dokonać Odkupienia, lecz był koniecuny jedynie z ustanowienia Bożego, gdyż tak właśnie Pan Bóg postanowił dokonać Odkupienia.

2) Ten współudział nie jest udziałem równorzędnym, gdyż Jezus Chrystus jest jedynym Odkupicielem: to jest Jego dzieło jako Zbawiciela rodzaju ludzkiego. Udział Jego Matki jest uczestniczeniem w tym dziele w zależności od Niego i w podporządkowaniu się Jemu.


Jak Kościół karał za pedofilię?

 


Zarzuca się Kościołowi pobłażliwość dla pedofilii, efebofilii, homosexulizmu itp. Zarzut jest widocznie uzasadniony we wielu przypadkach z ostatnich dziesięcioleci. Tym bardziej warto zwrócić uwagę na tradycyjną dyscyplinę Kościoła. Jej przykładem jest Regula monachorum przypisywana autorstwu św. Fruktuoza z Bragi. W rozdziale o traktowaniu mnicha kłamcy, złodzieja i wybijaka jest mowa także o krzywoprzysiężcy, pijaku oraz uganiającym się za dziećmi i młodzieńcami (źródło tutaj, strona 1106-1107):



Oto tłumaczenie na polski:

Mnich uganiający się za dziećmi lub młodzieńcami, czy też przyłapany na [ich] całowaniu, albo w jakimkolwiek nieprzyzwoitym zdarzeniu, po oczywistym udowodnieniu sprawy przez najprawdomówniejszych oskarżycieli lub świadków, niech będzie publicznie wychłostany; niech straci koronę [tonsurę w kształcie wieńca], którą ma na głowie, i ogolony niech zostanie wystawiony wstydliwie na hańbę; z twarzą oplutą przez wszystkich, niech przyjmie także zniewagi; związany kajdanami z żelaza, niech będzie gnębiony w ciasnocie więziennej przez sześć miesięcy; i niech będzie podtrzymywany przy życiu trzy razy w tygodniu wieczorem posiłkiem małego jęczmiennego chleba. Po upływie tych sześciu miesięcy, kolejne sześć niech spędzi pod dozorem ojca duchowego, żyjąc w oddzielnej celi, niech się zadowoli pracą ręczną i ciągłą modlitwą; niech otrzyma przebaczenie przez poddanie się czuwaniom, błaganiom, upokorzeniom i pokucie z żalu; a niech chodzi w klasztorze pod opieką i troską dwóch braci duchowych, odtąd bez żadnej styczności z prywatną rozmową czy spotkaniem z młodymi. 

Jak widać, jest to niezwykle surowe potraktowanie, najsurowsze wśród wyliczanych występków. Kara wykonana dokładnie w taki sposób oznacza zagłodzenie na śmierć (posiłek tylko trzy razy w tygodniu, składający się z małego chleba jęczmiennego, przez okres pół roku), czyli de facto wyrok śmierci. Oczywiście taki mnich miał możliwość odejścia czy ucieczki z klasztoru, wówczas jednak wpadłby w ręce sądownictwa świeckiego czy motłochu skorego wykonać samosąd. Tak więc tego typu kara skutecznie odstraszała od zachowań jej podlegających i tym samym spełniała swoją funkcję, nawet jeśli nie musiała zostać faktycznie zastosowana. Każdy mnich poznawał tę regułę już w nowicjacie, czyli na początku życia monastycznego, tym samym wiedział doskonale, czym dane zachowanie grozi. 

Co jest konieczne do zbawienia? Czyli Bańkowych kłamstw ciąg dalszy


Z obowiązku muszę poświęcić nieco uwagi kolejnemu wystąpieniu Aleksandra Bańki, skoro jestem w nim wezwany po imieniu i nazwisku. Już ten sam wstęp jest o tyle znamienny, że potwierdza poprzednią diagnozę, iż mamy do czynienia z kimś, kto w sposób wręcz niesłychanie bezczelny po prostu kłamie. Otóż odnosząc się do mojej wcześniejszej krytyki (do sprawdzenia tutaj) twierdzi następująco:


Ze swojej strony polecam porównać słowa Bańki z tym, co rzeczywiście napisałem był. Ten człowiek widocznie albo ma urojenia, albo świadomie i perfidnie oszukuje swoich odbiorców. A jeśli ktoś nie potrafi odróżnić już choćby czysto logicznie między nazwaniem czegoś kłamstwem, a nazwaniem kogoś kłamcą, to powinien sobie powtórzyć materiał z logiki na poziomie najwyżej szkoły średniej. Oczywiście pasuje do tego ponowne insynuowanie problemów psychicznych, mentalnych czy świadomościowych. Także tutaj Bańka jest wierny swojej metodzie: brakuje mu kontrargumentów, więc rzuca kłamliwymi i podłymi bluzgami, z których chyba najbardziej groteskowym jest porównanie do terrorystów. 

Bezczelne kłamanie Bańkowe łatwo stwierdzić także w kwestii mojego statusu kanonicznego: jest on wyraźnie podany w nagłówku niniejszego bloga. Jeśli ktoś ma wątpliwości, to może bardzo łatwo sprawdzić, kierując zapytanie do kurii arcybiskupiej wiedeńskiej. 

Jednak atak Bańki skierowany ogólnie przeciw "tradycjonalistom". Już samo to określenie świadczy albo o elementarnej ignorancji, albo o świadomym oszukiwaniu odbiorców. Otóż tradycjonalizmem w historii teologii i Kościoła jest herezja z XIX wieku (Louis de Bonald, Félicité de Lammenais, Augustin Bonnety, więcej tutaj), potępiona przez Magisterium Kościoła jako odmiana paraprotestanckiego fideizmu, negującego zdolność rozumowego poznania Boga (Grzegorz XVI, Mirari vos oraz Singulari nos). Tak więc używanie tej nazwy dla określenia katolików wyznających wiarę katolicką nauczaną odwiecznie przez Kościół jest kłamliwe i podłe. 

W samym meritum Bańka opiera swoje wywody - pozornie i znowu kłamliwie - na bulli Bonifacego VIII z 1302 r. Unam sanctam. Posługuje się przy tym fałszywym tłumaczeniem, mówiąc o konieczności "posłuszeństwa". Natomiast odnośne zdanie w tekście oryginalnym brzmi (źródło tutaj):


Czyli po polsku:

Tak więc, oświadczamy, mówimy, określamy i ogłaszamy, że podleganie (subesse) Biskupowi Rzymskiemu jest każdemu stworzeniu ludzkiemu konieczne do zbawienia.

Już samo sformułowanie tego zdania, jako podsumowującego poprzedzające treści, wskazuje, że należy je rozumieć w ich kontekście i znaczeniu (text w ułomnym tłumaczeniu na polski znajduje się tutaj). Zaś zasadniczą treścią jest, że władza świecka i wszyscy ludzie podlegają władzy duchowej Biskupa Rzymu jako następcy św. Piotra i zastępcy Jezusa Chrystusa na ziemi. Wypowiedź dotyczy więc najwyższego urzędu w Kościele, który jest sprawowany zastępczo, czyli ze zlecenia i w imieniu Jezusa Chrystusa. Nie ma tu mowy o posłuszeństwie, lecz o podleganiu (subesse). To jest formalne określenie, mianowicie jedynie o podleganiu władzy, bez jakichkolwiek określeń co do praw i obowiązków. Innymi słowy: czym innym jest podleganie, a czym innym posłuszeństwo. Można komuś podlegać, lecz w pewnych uzasadnionych sprawach być jemu nieposłusznym, np. gdy przekracza swoje kompetencje, nadużywa władzy, czy działa wbrew jej istocie i celowi. Bowiem władza papieska jest ze swej natury ograniczona, gdyż jest jedynie zastępcza, nie samodzielna i nie absolutna. Granice tej władzy zostały jasno określone przez Sobór Watykański I w konstytucji dogmatycznej Pastor aeternus o prymacie papieskim (źródło tutaj):


W polskim tłumaczeniu (źródło tutaj):

Aby wypełnić ten pasterski obowiązek, nasi poprzednicy zawsze oddawali się przepowiadaniu zbawiennej nauki Chrystusa wobec wszystkich ludów ziemi i z jednakową troską czuwali nad tym, aby tam, gdzie została przyjęta, była zachowywana czysta i bez skazy.

Dlatego też biskupi z całego świata, zarówno pojedynczo, jak i zgromadzeni na synodach, zachowując dawny zwyczaj kościołów oraz formę starożytnej zasady, zwracali się do Stolicy Apostolskiej zwłaszcza z tymi problemami, które dotyczyły zagrożeń dla wiary, aby przede wszystkim tam uzdrowić szkody powstałe w zakresie wiary, gdzie wiara nie może doznawać uszczerbku.

Biskupi Rzymu, jak sugerowały okoliczności czasu i spraw, czasem zwołując sobory ekumeniczne lub uwzględniając poglądy Kościoła rozproszonego po całym świecie, czasem synody partykularne, a czasem korzystając z pomocy innych środków otrzymanych od Bożej Opatrzności, definiowali naukę, którą należy zachować, a którą z Bożą pomocą poznali jako zgodną z Pismem Świętym i tradycjami apostolskimi.

Duch Święty został bowiem obiecany następcom św. Piotra nie dlatego, aby z pomocą Jego objawienia ogłaszali nową naukę, ale by z Jego pomocą święcie strzegli i wiernie wyjaśniali Objawienie przekazane przez apostołów, czyli depozyt wiary.

Ich naukę apostolską przyjmowali wszyscy czcigodni Ojcowie, a święci i prawowierni Doktorzy czcili ją i wypełniali, ponieważ byli w pełni świadomi, że ta Stolica św. Piotra pozostaje zawsze wolna od jakiegokolwiek błędu, zgodnie z Bożą obietnicą Pana naszego i Zbawiciela, udzieloną księciu Jego uczniów: „Ja prosiłem za tobą, aby nie ustała twoja wiara, a ty nawróciwszy się utwierdzaj twoich braci”.



Tak więc zasada podległości władzy papieskiej nie ma nic wspólnego z posłuszeństwem dla swawoli aktualnie sprawujących władzę. Sobór jednoznacznie określa, że ogłaszanie nowej nauki jest sprzeczne z istotą i rolą władzy papieskiej, tym samym nie może pochodzić od Ducha Świętego. Tę prawdę Bańka przemilcza, a widocznie nawet milcząco odrzuca, maniakalnie napominając znienawidzonych przez siebie "tradycjonalistów" do ślepego posłuszeństwa, typowego dla sekt, a nie dla Kościoła Chrystusowego. 

Reszta wywodów Bańki to jak zwykle chaotyczno-maniakalny bełkot, powtarzający w kółko płytkie frazesy, bez choćby próby solidnego podejścia do źródeł, na które się powołuje. Tak np. Bańka twierdzi, że Sobór Watykański II wydał trzy (!) "dokumenty dogmatyczne", do których zalicza konstytucję o liturgii: 


Świadczy to nie tylko o wybitnej niekompetencji, lecz o wręcz haniebnym niechlujstwie w traktowaniu odbiorców, skoro nawet nie chciało mu się sprawdzić w ogólnie dostępnych źródłach. Wtedy musiałby stwierdzić, że V2 wydało
dwie konstytucje dogmatyczne (Dei Verbum oraz Lumen gentium), natomiast konstytucja o liturgii nawet w nazwie nie jest dogmatyczna. No cóż, widocznie nienawiść do katolików w połączeniu z bezczelną pewnością siebie i brakiem szacunku dla publiczności dławią w nim już nawet zwykłą przyzwoitość. 

O niechlujstwie przygotowania świadczy zresztą także tak proste uchybienie jak błędna ortografia:



Innym kłamstwem Bańki jest twierdzenie, jakoby w Lumen gentium 15 była mowa o "kręgach
przynależności" do Kościoła:


Otóż nie ma nigdzie mowy o "kręgach przynależności", ani w Lumen gentium, ani w żadnym innym dokumencie. Tym samym Bańka oszukuje odbiorców, mieszając przynależność do Kościoła i ukierunkowanie czy przyporządkowanie ku Kościołowi, o którym mówi Lumen gentium. To pomieszanie zapewne nie jest przypadkowe, gdyż Bańce widocznie zależy na tym, by traktować niekatolików jako przynależących do Kościoła Chrystusowego, co jest oczywiście sprzeczne z nauczaniem także Vaticanum II. 

Następnym kłamstwem Bańki są te słowa:


Tutaj Bańka ponownie wykazuje albo elementarną nieznajomość prawa kanonicznego, na które się powołuje, albo świadome oszukiwanie odbiorców. Otóż Kodex Prawa Kanonicznego wyraźnie odróżnia między obowiązkiem posłuszeństwa wiary, a obowiązkiem pobożnej uległości (źródło tutaj):


Wyjaśniam: nie ma i nigdy nie było obowiązku przyjmowania z wiarą każdego zdania jakiegokolwiek soboru. Takie posłuszeństwo przysługuje tylko tym zdaniom Magisterium Kościoła, które stanowią depozyt wiary przekazany przez Apostołów, czyli prawdy wiary katolickiej, NIC innego. Także "pobożne posłuszeństwo" nie przysługuje każdemu nauczaniu papieży czy kolegium biskupów, lecz jedynie odnośnie prawd wiary i moralności, a to nauczaniu podawanemu autentycznie, czyli we wierności depozytowi wiary przekazanemu przez Apostołów. 

O podejściu do źródeł na poziomie szkoły podstawowej świadczy powoływanie się na tzw. Dictatus papae oraz kanon 333 Kodexu Prawa Kanonicznego:



Dokument Grzegorza VII, który nigdy nie został opublikowany jako oficjalne nauczanie papieskie, lecz stanowi jedynie ważny etap w rozwoju teologii papiestwa, ma charakter zasadniczo roszczeń prawnych, aczkolwiek nigdy nie ujętych formalnoprawnie. Jego treść sprowadza się do uzasadnienia oraz charakterystyki władzy papieskiej (źródło tutaj). Szczególnie ciekawe są zdania zaznaczone:



Jak widać, tematyka jest dość szeroka: od pochodzenia Kościoła Rzymskiego od Boga, poprzez zasady, że wszyscy książęta mają całować tylko nogi papieża, że od jego orzeczenia nie ma odwołania, że nie może on być przez nikogo sądzony, aż to stwierdzenia, że Kościół Rzymski nigdy nie zbłądził i nie zbłądzi, oraz że katolikiem nie jest ten, kto nie zgadza się z Kościołem rzymskim. Rozpiętość tematyczna jak też co do charakteru i rangi zdania, jest ogromna. Istotne jest tutaj, że chodzi właściwie nie o papieża jako osobę, lecz o Kościół Rzymski, który trwa, w odróżnieniu od papieży, którzy się zmieniają. 

Natomiast podawany przez Bańkę kanon 333 § 3 ma charakter czysto prawny i odnosi się do aktów prawnych, nie do nauczania zwyczajnego. Bańka cytuje tylko jeden paragraf kanonu, mimo że umieszczony on jest w kontekście i po szerszych teologicznie zasadach, z których najważniejszą jest łączność z całym Kościołem:


Tak więc paragraf 3 ma charakter czysto proceduralny i dotyczy porządku prawnego w znaczeniu, że nie ma władzy wyższej nad papieżem. Nie oznacza to jednak absolutystycznej tyranii w znaczeniu narzucania swoich dowolnych wyroków Kościołowi. Innymi słowy: brak instancji wyższej, umożliwiającej apelację od wyroków i dekretów Biskupa Rzymu nie oznacza, jakoby nie był on niczym związany. Jak każdy członek Kościoła, jest on człowiekiem wyposażonym w wolną wolę i tym samym w możliwość zgrzeszenia także przeciw wierze, także przez popadnięcie w herezję wraz ze skutkami prawnymi, czyli zaciągnięciem na siebie exkomuniki oraz utraty urzędu kościelnego (o czym mówi kanon 1331). Wprawdzie teologowie katoliccy uważają zajście takiej sytuacji za mało prawdopodobne, jednak uważają, że na podstawie Bożego Objawienia nie jest to wykluczone. 

Następnie Bańka rozwija swój zarzut schizmy po stronie tzw. tradycjonalistów, wymieniając trzy grupy: sedewakantyzm, sedeprywacjonizm i lefebvryzm. W typowy prostacki sposób, bez jakiegokolwiek uzasadnienia prawnego czy teologicznego orzeka, iż te grupy są poza Kościołem. Stosuje przy tym widocznie urojoną definicję schizmy, nie mającą podstaw ani w prawie kościelnym, ani w teologii katolickiej (pisałem już o tym tutaj). Wszak ani Stolica Apostolska, ani żaden biskup nie wydał oficjalnego orzeczenia, jakoby "tradycjonaliści" byli w schiźmie. Tak więc mamy w tej sprawie jedynie oficjalne orzeczenie "papieża" Bańki z Tychów i to ex cathedra, który zresztą nawet nie potrafi poprawnie, z właściwym akcentem wypowiedzieć tego łacińskiego słowa (właściwy akcent jest na pierwszej sylabie, gdyż "e" jest w tym wyrazie krótkie, por. poprawną wymowę łacińską tutaj), co dla profesora filozofii jest po prostu hańbą. 

Szerzej Bańka omawia stanowisko Bractwa Kapłańskiego Św. Piusa X, które nazywa "lefebvryzmem". Jedynym "argumentem" papieża z Tychów jest to, iż tylko kilku biskupów sprzeciwia się Vaticanum II, odrzucając jego nauczanie, przez co fałszywie sugeruje, jakoby przewaga liczebna decydowała o prawdziwości. Ponadto znowu maniakalnie powtarza, iż nie wolno oceniać postanowień papieża. Dodatkowo perfidnie kłamie, jakoby zastrzeżenia odnośnie wypowiedzi Franciszka opierały się na fejknjusach, a nie miały poważnych, solidnych podstaw:


Tym samym wywody Bańki sprowadzają się do potupywania na katolików, by trzymali się większości biskupów będących w jedności z Franciszkiem, bo to jest "bezpieczna droga". Według jego logiki zbędna jest znajomość prawd wiary katolickiej, nauczania Kościoła sprzed Vaticanum II, pism świętych Doktorów Kościoła, a nawet jest szkodliwe, gdyż "odcina" od owej większości. No cóż. To jest myślenie na poziomie - z całym szacunkiem dla prostych a pożytecznych zawodów - sprzątaczki, kasjerki, czy pracownika fizycznego, który w życiu nie przeczytał choćby jednej książki. Bańka ma dla wszystkich razem prostą receptę: wiedzieć tylko tyle, że trzeba i wystarczy słuchać Franciszka i biskupów, którzy się z nim zgadzają. 

Na koniec Bańka wyznaje swoim odbiorcom, że nie odpowie na tytułowe pytanie:


Uzasadnienie jest znowu porażająco debilne, gdyż miesza dwie różne kwestie: co jest konieczne do zbawienia, oraz kto będzie zbawiony. 

Wyjaśnieniem jest tutaj chyba, gdy Bańka sam demaskuje swoją mentalność, twierdząc, jakoby myślenie "zero-jedynkowe", które jest przecież podstawą logicznego myślenia, było "sekciarskie":



No cóż. Widocznie według Bańki cała cywilizacja europejska i chrześcijańska, zbudowana na zero-jedynkowej logice klasycznej, czyli odróżnieniu prawdy od fałszu, z techniką komputerową włącznie, jest sekciarska...

Na koniec Bańka udaje pobożnego, wskazując zgorszonym palcem na "tradycjonalistów":


Oczywiście Bańka nie podaje dowodów ani nawet przykładów rzekomego lżenia i znieważania papieża. Tym samym perfidnie sugeruje, jakoby to czynili opluwani przez niego "tradycjonaliści". To opluwanie przez Bańkę oczywiście wcale nie jest lżeniem, znieważaniem, ani nawet kłamliwą, podłą insynuacją, nie mającą podstaw w faktach, zrodzoną w demonicznych urojeniach Bańki...


Podsumowując

Aleksander Bańka znowu popisał się wybitną perfidią i obłudą, zresztą typową dla środowisk tzw. charyzmatycznych. 

Traktując poważniej jego kłamliwy, choć słodkawo prezentowany bełkot, nie trudno dostrzec, że idzie to w kierunku nie tyle papolatrii - gdyż Bańka nie nawołuje do posłuszeństwa wszystkim papieżom, ze świętymi Piusem X i Piusem V włącznie - lecz obłudnie i absurdalnie próbuje forsować Franciszko-latrię. Widocznie ignoruje fakt, że katolicyzm nie jest papizmem, a tym bardziej prywatną sektą wyznawców aktualnie sprawującego władzę. Sam Pan Jezus w bardzo ostrych słowach zwyzywał Piotra wobec innych uczniów, gdy ten stawiał swoje własne, ludzkie myślenie ponad nauczaniem i drogą wyznaczoną przez Zbawiciela (Mk 8, 31-33):

I zaczął ich pouczać o tym, że Syn Człowieczy musi wiele cierpieć, musi być odrzucony przez starszych, arcykapłanów oraz uczonych w Piśmie i musi być zabity, a po trzech dniach zmartwychwstać. I mówił o tym otwarcie. A Piotr wziął go na stronę i począł go upominać. Lecz On odwrócił się, spojrzał na uczniów swoich i zgromił Piotra, mówiąc: Idź precz ode mnie, szatanie, bo nie myślisz o tym, co Boskie, tylko o tym, co ludzkie.

Także św. Paweł nie wahał się publicznie upomnieć sprawującego swój urząd św. Piotra, gdy ten czynił ustępstwa na rzecz żydujących (iudaizantes): 

A gdy przyszedł Kefas do Antiochii, przeciwstawiłem mu się otwarcie, bo też okazał się winnym. (Gal 2, 11)

Tak więc już Pismo św. poświadcza, iż zarówno św. Piotr jak też jego następcy nie są bożkami, którym należy się bezwzględny hołd i ślepe posłuszeństwo. Sprzeciw wobec osobistych poglądów i pomysłów sprzecznych z odwiecznym nauczaniem Kościoła, a nawet z Bożym Objawieniem jest w świetle wiary katolickiej nie tylko dopuszczalny, lecz nawet konieczny. Natomiast mentalność reprezentowana przez A. Bańkę - już nawet pomijając fakt, że jest obłudna, gdyż ewidentnie odnosi się nie do wszystkich papieży - nie tylko poniża Kościół sprowadzając go do poziomu autorytarnej sekty podległej aktualnie sprawującym władzę, lecz czyni go odrażającym dla każdego człowieka myślącego trzeźwo i krytycznie. To jest droga antyewangelizacyjna, gdyż podstawą ewangelizacji - czyli nauczania Objawienia Bożego - nie są sugestywne kłamstwa wpajane w słodkim nastroju, lecz poznanie rozumowe, jasne argumenty oraz twarda prawda wymagająca nawrócenia. 

Natomiast prezentowanie katolicyzmu w stylu protestanckich sekt, jak ma to miejsce w tzw. ruchu charyzmatycznym, gdzie tzw. spotkania modlitewne niewiele się różnią od spotkań zborów protestanckich, jest nie tylko zafałszowaniem prawdy Ewangelii przekazanej w Tradycji Kościoła, lecz oszukiwaniem ludzi, którzy szukają prawdy, a zamiast niej są pętani emocjami oraz dynamiką grupową, typową dla sekt. Dość wyraźnym przykładem jest właśnie A. Bańka, człowiek z pozycją pracownika naukowego, który w dziedzinie wiary wykazuje wręcz haniebne niechlujstwo, infantylność, obłudę i chyba nawet niestety programowe zakłamanie, za co jest wynagradzany przez swoje władze kościelne. Tym samym odpowiedzialność spada także na nie, co świadczy o dogłębnej zapaści nie tylko religijnej, lecz także moralnej i intelektualnej struktur modernistycznych. 



P. S. 

Przypadkowo trafiłem na to, co A. Bańka pisze o sobie:



To potwierdza, że ma on dziwne, a właściwie skrzywione aspiracje, które są dość infantylne. 

Czy warto w obecnych czasach iść za głosem powołania?

 


Mówiąc najkrócej: im trudniejsza jest sytuacja w Kościele, tym bardziej potrzeba dobrych kapłanów i osób zakonnych, i tym bardziej warto i trzeba iść za głosem powołania.

Jako że pytanie jest w znacznej mierze osobiste, a dotyczy wiele osób znanych mi także osobiście: gdybym rozważając wstąpienie do seminarium znał sytuację i problemy obecne, to nie wiem, czy miałbym odwagę. Z drugiej strony swego czasu ani nie znałem tradycyjnej liturgii, ani zgromadzeń tradycyjnych, ani teologii tradycyjnej, gdyż zostałem wychowany w Novus Ordo, w raczej przeciętnej w owym czasie parafii, a nie było internetu, ani oficjalnych miejsc z liturgią tradycyjną. Jeśli bym miał taką wiedzę, jaka jest obecnie dostępna dla młodego człowieka, to bym na pewno wybrał seminarium tradycyjne czy zakon tradycyjny. 

Pewne jest, że nowości i nowinki szybko przemijają, najpóźniej wraz z nowym pokoleniem. Przede wszystkim modernizm jest bezpłodny co do powołań, dlatego prze do święcenia żonatych i też kobiet, co oczywiście także nie jest rozwiązaniem. Dowodem są sekty protestanckie, gdzie są nawet "pastorzy" żyjący oficjalnie w związkach homosexualnych. Apostazja nie zatrzymuje się, aż dojdzie do ateizmu przynajmniej faktycznego, choć przez jakiś czas może pozostawać fasada religijności, jeśli daje jakieś wymierne korzyści (jak w przypadku krajów z podatkiem kościelnym). 

Dlatego po pierwsze warto iść za głosem powołania zwłaszcza w dzisiejszych czasach, a po drugie poddać się formacji w seminarium czy zakonie tradycyjnym, czyli nauczającym tradycyjną doktrynę katolicką, oraz praktykującym tradycyjną liturgię i dyscyplinę. 

Czy sedewakantyzm jest herezją? (uzupełnione)


Według teologii katolickiej oraz prawa kanonicznego herezją jest odrzucenie choćby jednej z prawd wiary katolickiej.

W kwestii sedewakantyzmu nie jest mi znane żadne orzeczenie władz kościelnych, ani Stolicy Apostolskiej ani władz diecezjalnych. Są jedynie dekrety dotyczące poszczególnych osób, zwłaszcza duchownych, którzy publicznie ogłosili się sedewantystami. Nie ma natomiast dokumentu odnośnie sedewakantyzmu ogólnie. Jest to o tyle zrozumiałe, że jest to zjawisko nowe, gdyż pojawiło się dopiero po Vaticanum II. Zrozumiałe jest też, że władze kościelne preferują przemilczanie i ignorowanie, żeby nie nadawać sprawie rozgłosu. Ponadto jest tyle sporów zarówno pomiędzy sedewakantystami (głównie odnośnie ważności danej linii sakry biskupiej) jak też między nimi a innymi ugrupowaniami wyznającymi Tradycję katolicką, zwłaszcza Bractwem Kapłańskim Św. Piusa X (oraz jego pochodnymi), że polemika z pozycji modernistycznej jest taktycznie właściwie zbędna. Zresztą moderniści musieliby walczyć nie na swoim terenie, gdyż dyskusja w tej kwestii wymaga dobrej znajomości teologii katolickiej, tym bardziej przyjmowania prawdy wiary o nieomylności Kościoła i papiestwa.

Tak więc w odpowiedzi należy samodzielnie stosować ogólne kryteria teologii i kanonistyki katolickiej. Po krótce:

1. Kwestia, kto jest papieżem, względnie czy dana osoba jest papieżem, w sposób oczywisty nie należy do dziedziny prawd wiary katolickiej. Tym samym błędne zdanie w tej kwestii nie jest herezją.

2. Kwestia ta dotyczy jedności hierarchicznej, czyli podległości prawowitej władzy. Sprawa jest o tyle złożona, że nie chodzi o podległość papieżowi generalnie i zasadniczo, lecz o to, czy dana osoba jest papieżem. Dlatego sedewakantyzm jest stanowiskiem schizmatyckim warunkowo, mianowicie wtedy, gdy błędne jest twierdzenie, że nie ma papieża.

3. Sednem problemu jest twierdzenie, że nie ma papieża. Sedewakantyści argumentują

- prawdą wiary o nieomylności Kościoła oraz papieży w nauczaniu ex cathedra, oraz

- sprzecznością między nauczaniem Magisterium Kościoła przed i po Vaticanum II.

Tych, którzy uznają Vaticanum II oraz papieży począwszy od Jana XXIII uważają za heretyków z powodu godzenia się na tę sprzeczność.

Dlatego kluczową kwestią jest wykazanie tej sprzeczności. Zresztą czyni to także Bractwo Św. Piusa X oraz wspólnoty afiliowane i pochodne. Tutaj sedewakantyści zarzucają brak konsekwencji i praktyczne lekceważenie urzędu papieskiego, skoro wytyka się jemu błędy doktrynalne. W tym miejscu stanowisko sedewakantystyczne jest zgodne ze stanowiskiem modernistycznym: wszelkie nauczanie urzędowe powinno zostać bezwzględnie przyjęte.

Sedewakantyzm reprezentuje jednak inne rozwiązanie niż modernizm postulujący bezwzględną uległość dla nowości, mianowicie zanegowanie prawomocności sprawowania urzędu przez hierarchię tzw. (po)soborową. Uzasadnieniem jest popadnięcie w herezję poprzez sprzeczność względem tradycyjnego nauczania i dyscypliny Kościoła.

Oczywiście należy docenić gorliwość w trosce o wierność wierze katolickiej. Tym niemniej tkwi tutaj istotny problem, mianowicie sprawa orzekania o popadnięciu w herezję przez daną osobę, konkretnie przez sprawującego urząd papieski. Takie orzeczenie jest aktem rządzenia czyli wykonywania władzy kościelnej. Według eklezjologii katolickiej podmiotami tej władzy są następcy Apostołów czyli biskupi wraz z papieżem. Wiadomo, że odnośnie popadnięcia kogoś w herezję orzeczenie takie wydaje biskup miejsca, a ostatecznie papież. W historii Kościoła, zwłaszcza w starożytności, czynili to zwykle biskupi należący czy to danej prowincji kościelnej czy zebrani na soborze powszechnym. Nie ma natomiast całkowitej zgodności między teologami odnośnie przypadku popadnięcia papieża w herezję. Jest zgodność co do tego, że także papież popadający w herezję automatycznie traci swój urząd, tzn. przestaje być papieżem, ponieważ herezja powoduje automatyczną exkomunikę czyli wykluczenie z jedności Kościoła Chrystusowego. Ze względu na małe prawdopodobieństwo takiej sytuacji - w historii Kościoła nie było przypadku poważnego podejrzenia popadnięcia papieża w herezję - nie ma skodyfikowanych procedur kanonicznych na taki wypadek. Jednak wystarczą procedury zwykłe, przewidziane dla innych osób i praktykowane stale w Kościele, mianowicie

- postawienie zarzutów,

- danie możliwości obrony, oraz

- wezwanie do odwołania heretyckich poglądów.

Taka jest praktyka Kościoła od wieków, poświadczona stale we wielu przypadkach. Stosowano ją nie tylko na soborach. X. prałat Wilhelm Imkamp, historyk Kościoła i konsultor dykasterij watykańskich, zaprzyjaźniony z wieloma kardynałami i biskupami, wskazał na przykład kardynała Francesco Albizzi'ego, inkwizytora, który wezwał urzędującego papieża Innocentego XI po jego świeckim nazwisku Odescalchi do stawienia się przed Trybunałem Świętego Oficjum. Było to zupełnie normalne i nie napotkało żadnego sprzeciwu.


W swoim dziele De inconstantia (cap. IV, 14-17) powołując się na dotychczasowe opinie teologów uznał za nierozstrzygnięte, czy papież może popaść w herezję:




W tej kwestii nie zaszła istotna zmiana w nauczaniu teologów katolickich, gdyż wchodzi w grę rozróżnienie między urzędowym nauczaniem wiary, zwłaszcza materialnie i formalnie nieomylnym, a wiarą papieża jako osoby prywatnej. Innymi słowy: teologicznie nie jest wykluczone, że papież jako osoba prywatna może popaść w herezję. Jednak orzeczenie tego faktu wraz ze skutkami prawnymi nie leży w gestii każdego, lecz jest zadaniem w kompetencji władzy hierarchicznej.

Tak więc chodzi ostatecznie o właściwe rozumienie oraz respektowanie ustroju Kościoła pochodzącego od Boga. Innymi słowy: jedynie władza kościelna jest kompetentna w sprawie orzekania o herezji wraz ze skutkami prawnymi, co także w przypadku papieża oznacza utratę urzędu. Samowładne orzekanie w takiej sprawie jest uzurpacją i anarchią, której korzeniem jest albo nieznajomość eklezjologii katolickiej (czyli ignorancja) albo jej odrzucanie na podobieństwo protestanckiej negacji hierarchiczności Kościoła.

Oczywiście generalnie nie można negować dobrej woli zwolenników sedewakantyzmu. Docenić należy także nierzadką w takich kręgach znajomość tradycyjnej teologii oraz dokumentów Kościoła. Jednak sama dobra wola nie usprawiedliwia braku respektowania ustroju Kościoła, tudzież braku ufności w Bożą Opatrzność prowadzącą Kościół przez wieki.



Post scriptum 


W pewnej polemice pojawił się zarzut w oparciu o fragment z podręcznika x. Sieniatyckiego (Zarys dogmatyki katolickiej, t. III, s. 223-224). Spójrzmy na to miejsce:


Już pobieżne spojrzenie pozwala zauważyć, że zarzut jest nie na miejscu, gdyż wypowiedź x. Sieniatyckiego raczej potwierdza powiedziane powyżej. Nie chodzi bowiem o zdanie, że dana osoba - Pius XI - jest papieżem, lecz o to, że wybrana prawowicie osoba (w tym wypadku Pius XI) jest papieżem. Innymi słowy: chodzi o wiarę w to, że Prymat Piotrowy, którego trwałe istnienie jest prawdą objawioną, trwa aktualnie w Piusie XI oraz w każdym innym prawowicie wybranym papieżu. Zdanie przeciwne byłoby zaprzeczeniem tego trwania i tym samym byłoby sprzeczne z dogmatem o trwaniu Prymatu Piotrowego. Nie oznacza to jednak, jakoby zdanie o byciu papieżem przez Piusa XI było prawdą objawioną, a tym samym zaprzeczenie mu herezją w sensie właściwym (czyli bezpośrednim zaprzeczeniem prawdy objawionej), gdyż herezja zawsze dotyczy prawdy objawionej. Prawdą obowiązującą we wierze nadprzyrodzonej jest faktyczne trwanie Prymatu Piotrowego w Kościele widzialnym. Ma to oczywiście konsekwencje dla stosunku wobec danego papieża: ten stosunek jest praktycznym zastosowaniem wiary nadprzyrodzonej w dogmat o trwaniu Prymatu Piotrowego. Jednak odrzucenie prawowitego papieża nie jest herezją, lecz grzechem przeciw wierze.

Tak więc cytat z podręcznika x. Sieniatyckiego świadczy na niekorzyść sedewakantystów: odrzucenie przez nich danego papieża jest - w powierzchownym i niesolidnym zastosowaniu tej argumentacji - odrzuceniem wiary nadprzyrodzonej. 

Pozostają jednak kwestie:
- prawowitości wyboru danego papieża, oraz
- braku skuteczności wyboru względnie utraty urzędu wskutek herezji.

Są to istotne dla sprawy kwestie, od których zależy definitywna ocena teologiczna stanowiska sedewakantystycznego.

Ponadto często można spotkać powoływanie się na konstytucję apostolską Cum ex apostolatus papieża Pawła IV z 1559 r. Nie ma w niej potwierdzenia stanowiska sedewakantystycznego, lecz - wręcz przeciwnie - podkreślenie zasady, że papież nie może być sądzony przez kogokolwiek na tym świecie:


Papież nazywa "ważkim i niebezpiecznym" mniemanie, jakoby można było sprzeciwić się papieżowi, jeśli zostanie uznany za odstępcę od wiary. 

Jak należy moralnie ocenić tzw. naturalne planowanie rodziny?



Jeśli NPR stosuje się w celu zaspokojenia popędu z wykluczeniem czy unikaniem potomstwa, to jest to grzeszne tzn. niezgodne z prawem Bożym i nauczaniem Kościoła. Jednak moralnie dopuszczalne jest stosowanie NPR w celu świadomego współżycia zasadniczo otwartego na potomstwo. Tak więc istota problemu tkwi w zasadniczym nastawieniu oraz ludzkim panowaniu nad popędem. Tym samym chodzi o pielęgnowanie personalnego i duchowego wymiaru małżeństwa, bez wykluczania aspektu cielesnego i biologicznego. Moralność także w tej dziedzinie oznacza harmonię, czyli uporządkowaną jedność zgodnie z hierarchią dóbr, gdzie dziedzina duchowa zachowuje swoją nadrzędność i pierwszeństwo. W tym znaczeniu znajomość mechanizmów (procesów) fizjologicznych nie powinna służyć prymatowi czy dyktatowi zmysłowości, lecz panowaniu sfery duchowej nad zmysłowością.

Tak więc NPR jest moralnie godziwe nie jako sposób unikania potomstwa, lecz jako odpowiedzialne rozumne zachowanie w pożyciu małżeńskim. Właściwym, głównym celem pożycia intymnego jest potomstwo i powinno się ono odbywać przynamniej z otwartością na potomstwo. Oczywiście moralnie odbywa się to tylko w atmosferze autentycznej miłości, która jest ze swej natury płodna. Branie pod uwagę rytmu biologicznego ma służyć wydaniu potomstwa, nie jego unikaniu. Jeśli stosowanie tzw. kalendarzyka ma na celu wyżycie pożądania z wykluczeniem potomstwa, to nie różni się co do istoty od antykoncepcji.

Są jednak istotne różnice między stosowaniem NPR a antykoncepcją. Po pierwsze, tzw. kalendarzyk nie zawsze daje stuprocentową pewność co do niepłodności dni. Po drugie, zakłada szacunek dla rytmu biologicznego kobiety i tym samym wymaga pewnego opanowania pożądliwości. Po trzecie, nie ma szkodliwych skutków ubocznych dla zdrowia jak w przypadku antykoncepcji hormonalnej czy mechanicznej.

Kwalifikacja moralna antykoncepcji, także w postaci NPR, nie zależy od okoliczności czyli sytuacji rodziny. Istotny jest wewnętrzny charakter zachowania czy środków, ich natura. Konkretnie chodzi o zaspokojenie popędu (nawet jeśli jest to eufemistycznie nazywane miłością) jak celu w sobie, czyli bez motywacji autentycznej, bezinteresownej miłości, oraz możliwości czy prawdopodobieństwa poczęcia następnego dziecka. Nie trzeba chyba wykładać, że problem tkwi w nastawieniu do siebie nawzajem i do małżeństwa.

De facto wynika z biologii, że niewiasta jest płodna tylko w niewiele dni. Współżycie małżonków w dni niepłodne jest wg nauczania Kościoła dozwolone. Chodzi więc ostatecznie o kwestię, czy małżonkowie mają prawo do współżycia bez respektowania rytmu biologicznego, pod wpływem jedynie zachcianki czy popędu, z reguły głównie mężczyzny. Problem tkwi więc w gotowości i umiejętności zarówno opanowania żądzy, głównie przez mężczyznę, oraz w randze współżycia cielesnego czyli z wyżyciem popędu.

Kościół, wierny nauczaniu Jezusa Chrystusa, zawsze stał na straży zarówno godności poszczególnego człowieka jak też Boskiej instytucji małżeństwa, wyniesionego zresztą do rangi Sakramentu. Nie chodzi więc o zakazywanie pożycia cielesnego w małżeństwie, lecz o rozumne, połączone ze wzajemnym szacunkiem zachowanie i kierowanie swoim zachowaniem, co ma służyć ostatecznie duchowemu i wiecznemu celowi małżeństwa. 

Opanowanie pożądliwości służy zarówno dojrzewaniu duchowemu małżonków jak też charakterowi i duchowi ich związku i tym samym atmosferze czystej, bezinteresownej miłości, która jest konieczna dla prawidłowego i duchowo zdrowego rozwoju ich dzieci.
Kościół nie pozostawia małżonków samymi z ich problemami. Zawsze mogą szukać i znaleźć pomoc w modlitwie i Sakramentach świętych, zwłaszcza w Spowiedzi i Komunii św. Kto korzysta z tych środków nadprzyrodzonych, ten jest wyposażony we wszystko, co pomaga w realizacji celów doczesnych małżeństwa, a zwłaszcza celu wiecznego.