Zasady komentowania: bez anonimowych komentarzy

Czy koronka Piusa IX zawiera błąd teologiczny?

 


Uwaga jest słuszna. Osobiście uważam to zdanie już nawet pod względem stylistycznym za nieudane, także pod względem teologicznym. Przyznaję, że tej koronki nie spotkałem w żadnym innym języku oprócz polskiego. Nie znalazłem żadnych informacyj na jej temat, ani co do pierwotnego - łacińskiego czy włoskiego - wydania, ani co do udzielonego pierwotnego imprimatur. Dopiero jedna z P. T. Czytelniczek w swojej uprzejmości wskazała mi na włoską książeczkę do nabożeństwa z 1877 roku, która podaje tęże koronkę bez feralnego zdania (źródło tutaj):



Każdy dziesiątek zaczyna się od "Ojcze nasz" i "Zdrowaś Mario" (na dużych paciorkach), następnie na małych paciorkach odmawia się "Mój Jezu, miłosierdzia!", a na koniec (zamiast "Chwała Ojcu") jest "O Jezu, nasz Odkupicielu, zbaw nas!". Tak się odmawia każdy dziesiątek. 

Jest też nieco nowsze włoskie wydanie tej koronki, z 1901 roku, opatrzone imprimatur rzymskiej Kongregacji Obrzędów (źródło tutaj):


Jak widać, zawiera ona modlitwę na dużych paciorkach, a to w wersji poprawnej teologicznie:

"O dobry Jezu, nasz najsłodszy Odkupicielu, zbaw nas, Ty, dla którego nic nie jest niemożliwe, zmiłuj się nad grzesznikami i zechciej uwolnić dusze z czyśćca."
 

Tak więc wygląda na to, że wersja podawana w Polsce jest oszustwem. Znajduje się ona w modlitewniku wydanym przez kapucynów w Krakowie w 1894 r. (źródło tutaj), gdzie na str. 416 mamy niestety już zafałszowaną wersję: 


Wracając do pytania. Abstrahując od nieudanej stylistyki, można w tym miejscu życzliwie przyjąć, że chodzi o to, iż dla Pana Boga jedyną "niepodobną" rzeczą jest to, żeby nie ulitował się nad nieszczęśliwymi. Rzeczywiście Pan Bóg daje nie tylko każdemu człowiekowi życie oraz wszystko, co jest potrzebne do życia doczesnego aż do jego kresu, lecz daje każdemu Swoje łaski, czyli siły i zdolności duchowe konieczne do zbawienia duszy. Ponadto Pan Bóg nikomu nie skąpi tego, o co człowiek prosi dla swojej duszy. 

Czy są inne rzeczy względnie czynności i działania "niepodobne" Bogu, czyli sprzeczne z Jego naturą? Oczywiście są, jak np. niemożliwe jest, by Pan Bóg stworzył czy uczynił coś złego, popełnił kłamstwo, wprowadził w błąd. Teologowie katoliccy są zgodni także co do tego, iż Pan Bóg nie może stworzyć czy uczynić czegoś zbytecznego. 

Mając na uwadze, że koronka nie jest traktatem teologicznym, od którego należy wymagać zupełności i rozważności, można życzliwie uznać, że to zdanie koronki nie zaprzecza innym "niepodobieństwom" w odniesieniu do Boga, a jedynie popełnia błąd polegający na retorycznej przesadzie czy nierozwadze. Jest to o tyle tolerowalne, że tej koronce nie przypisuje się pochodzenia nadprzyrodzonego, czyli bezpośrednio do Boga (jak w przypadku koronki s. Faustyny), lecz jedynie pochodzenie kościelne. Oczywiście pochodzenie kościelne także zobowiązuje do precyzji i rozwagi teologicznej. Jednak jest to zupełnie inny kaliber błędu niż w przypadku ofiarowania Bóstwa w koronce s. Faustyny. 


6 komentarzy:

  1. Faktycznie dziwnie sie modli tymi slowami, ale jest to uzywana forma modlitwy przeze mnie tylko wtedy kiedy Kaplan w ramach pokuty na Spowiedzi zada Koronke do Milosierdzia Bozego - w domysle wiadomo jakiego autorstwa, dlatego ta podana przez Ksiedza ze starego modlitewnika jest idealna na takie okazje.

    OdpowiedzUsuń
  2. Koronka do Miłosierdzia Bożego z "Nowego Brewiarzyka Tercjarskiego"
    Ojcze nasz, Zdrowaś Maryjo, Chwała Ojcu.
    Modlitwa.
    O Serce Jezusa, nie mieć miłosierdzia nad nędznymi grzesznikami, jest to rzecz niemożliwa dla Ciebie. Przeto Cię błagamy, zmiłuj się nad nami, użycz nam łask wszelkich, o które Cię prosimy, przez Niepokalane i bolejące Serce
    Marji, Matki Twojej, Matki naszej, której nigdy nic odmówić nie możesz.
    10 razy: O mój Jezu miłosierdzia.
    Modlitwa wraz z westchnieniem powtarza się pięć razy, na końcu dodaje się Ojcze nasz i Zdrowaś Marjo.”
    Za: Nowy Brewiarzyk Tercjarski, ułożony przez O.L.K., wydanie trzynaste, Kraków 1928
    Imprimatur: Kraków 28.III.1894, kard. A. Dunajewski, Reimprmiatur: Kraków 26.IV.1928, bp Adam Stefan
    Sapieha

    OdpowiedzUsuń
  3. Wersja z "...któremu nie tylko jedna rzecz jest niepodobna, to jest żebyś się nie ulitował nad nieszczęśliwymi..." jest propagowana na różnych "tradi-broszurkach" kolportowanych m.in. w FSSPX. Stylistycznie rzeczywiście nie do końca fortunnie to brzmi, ale czy można się bez obaw nią modlić czy lepiej wg tej z w/w tekstu?

    OdpowiedzUsuń
  4. Szczęść Boże, sformułowanie to w tekście koronki jest prawidłowe - nie zawiera błędu, aczkolwiek jest tu podwójne zaprzeczenie - podaję za słownikiem języka polskiego PWN - niepodobna «nie jest rzeczą możliwą» - czyli znaczenie nabiera poprawności. Oczywiście można to było ująć inaczej, ale było to ok 130 lat temu.

    OdpowiedzUsuń
  5. Tu jest jeszcze starsza wersja tej koronki, s. 210
    https://www.google.pl/books/edition/Manuale_per_gli_ascritti_al_Terz_ordine/bMI_dxog6koC

    OdpowiedzUsuń
  6. Zawsze staropolskie słowo "niepodobny" rozumiałem jako "niemożliwy" ale teraz się zawahałem. Jednak pobieżne wyszukiwanie w sieci pokazało jakiś (nieznany mi wcześniej) Słownik pojęciowy języka staropolskiego a tam pod tym hasłem:
    'niemożliwe, nie sposób, niepodobieństwem jest, niemożliwością jest, trudno, impossibile est, fieri non potest, difficillimum est'

    OdpowiedzUsuń