Czy używanie biretu w liturgii jest dowolne?

Niestety dotarł do mnie następny popis ignorancji i obłudy w sosie typowego zadowolenia ze siebie. Sam temat poruszałem już tutaj dość wyczerpująco. Teraz pozostaje uzupełnienie w odniesieniu do popisu x. Szymona Bańki FSSPX.

Zaczyna on typowo od szydery z pytania, które jest widocznie niewygodne: 

Następnie niby przechodząc do rzeczy kpi sobie z prawa kościelnego i zdrowego rozsądku: 

Po pierwsze, typowe jest, że w obliczu braku merytorycznych argumentów x. Bańce pozostaje bezczelna szydera zarówno z samego pytania jak też z pytającego. Dla x. Bańki biret jest kwestią "modową". Tym samym okazuje on pogardę dla rubryk liturgii, o którą FSSPX rzekomo walczy i dla której się rzekomo poświęca. We wspomnianym wyżej wpisie wykazałem jednoznacznie, że także rubryki z 1962 r. - wbrew kłamliwej "narracji" FSSPX i jego wyznawców - wyraźnie nakazują używanie biretu w liturgii. 

Po drugie, biografia abpa M. Lefebvre'a jest zupełnie nieistotna w tej kwestii. Nie ma żadnych dowodów czy choćby poszlak dla twierdzenia, jakoby w Afryce przepis rubryk co do nakrycia głowy nie obowiązywał. Jeśli abp M. Lefebvre już jako misjonarz w Afryce regularnie łamał tę rubrykę bez konieczności narzuconej przez obiektywne okoliczności, to wykazywał w ten sposób przynajmniej lekceważenie dla rubryk i popełniał grzech ciężki. 

Po trzecie, nawet jeśli abp M. Lefebvre będąc misjonarzem w Afryce miał powody do łamania tej rubryki, to zupełnie nic nie wskazuje na to, by powody te istniały w Europie, gdzie założył FSSPX. Tym samym powoływanie się przez x. Bańkę na "tradycję bractwa" jest o tyle chybione, że praktykowanie łamania rubryk przez "bractwo" w żaden sposób nie usprawiedliwia tego łamania. Ponadto na tym przykładzie widać, że "bractwu" daleko jest do wierności liturgii tradycyjnej, lecz raczej stworzyło swoją własną "tradycję", co jest typowe raczej dla sekt, nie dla wspólnot i instytutów kościelnych. 

Po czwarte, żadne nadużycie czyli łamanie rubryk nie może być tradycją katolicką, ani prawem. Owszem, kodex prawa kanonicznego przewiduje coś takiego jak prawo zwyczajowe, czyli zalegalizowanie praktyki wcześniej nie przewidzianej w prawie. Mówi jednak wyraźnie, że prawem zwyczajowym nie może stać się praktyka sprzeczna wprost z obowiązującym prawem. Tak więc nieużywanie biretu w liturgii tradycyjnej zawsze pozostanie nadużyciem, gdyż jest sprzeczne z rubrykami, i nigdy nie może stać się prawem zwyczajowym ("tradycją bractwa"), nawet na zasadzie dowolności. 

Po piąte, skoro FSSPX przynajmniej w Polsce pozostawia używanie biretu dowolności swoich członków, to tym samym poddaje dowolności stosowanie rubryk, czyli pozwala na praktykowanie nadużycia. Między bajki więc należy włożyć lansowany mit o rzekomym heroicznym zaangażowaniu FSSPX dla wierności liturgii tradycyjnej. FSSPX jest heroicznie wierne raczej swojej "tradycji" czy raczej obłudnej, zakłamanej praktyce, zamiast przyznać się do błędu i się nawrócić. Dopóki tego nie uczyni, będzie bardziej podobne do hipokryzyjnej sekty niż do wspólnoty katolickiej. 

Po szóste, należy zwrócić uwagę na właściwe pochodzenie nieużywania biretu w FSSPX. Jest to skrzętnie przemilczany przez nich fakt, że abp M. Lefebvre w pierwszych latach po Vaticanum II przyjął Missale z 1965 roku, który był pierwszą i właściwą realizacją konstytucji o liturgii, przy czym właśnie nie przewidywał używania biretu. Dopiero na początku lat 1970-ych abp Lefebvre przeszedł wraz z FSSPX na Missale z 1962 roku, ale widocznie nie do końca, lecz w formie mieszanej, gdyż z jednej strony odrzucił używanie biretu, a z drugiej zachował - co jest oczywiście chwalebne - tzw. trzecie Confiteor (przed Komunią), którego nie ma już w Missale z 1962 r. Tak więc założyciel FSSPX wraz ze swoimi zwolennikami dość luźno, wybiórczo i dowolnie podchodził do rubryk, mimo że oficjalnie kreował się na zbawiciela liturgii tradycyjnej. 

Czy biret jest obowiązkowy? (z post scriptum)

Temat pojawił się mimochodem, przy okazji pewnej celebracji "indultowej" w Warszawie. Natychmiast pojawiły się komentarze "wiernych bractwa", jak te powyżej, i jeszcze bardziej oburzone na mnie, że śmiem twierdzić coś, co podważa nieskazitelność i wiarygodność "bractwa" (przy czym już samo utożsamianie "bractwa" z FSSPX jest dość kuriozalne, gdyż sugeruje, jakoby nie było innych bractw, jak FSSP, FSSPV, czy choćby Bractwo Kurkowe). Zostałem oskarżony o atakowanie "bractwa", czepianie się, szurostwo itp. Nie spodziewawszy się, że temat może wzbudzić takie emocje. No cóż. Widocznie "wierni bractwa" są tak wytresowani mentalnie, że każde podważenie doskonałości "bractwa" jest conajmniej profanacją wołającą o pomstę do nieba... 

Tak więc jest dowód, że "bractwo" albo nie zna nawet rubryk Missale Romanum z 1962 r., według którego z przekonaniem celebruje, albo bezczelnie okłamuje swoich "wiernych". Otóż rubryki w dziale "Ritus servandus", czyli o obowiązkowym obrzędzie, mówią wyraźnie (źródło tutaj): 

Nakryciem głowy jest zwykle biret, a jedynie w przypadku zakonników w habicie z kapturem nakryciem głowy jest kaptur. 

Jeden z "wiernych bractwa" zareagował twierdzeniem, że abp Marcel Lefebvre wymagał prostoty i skromności ubioru, i dlatego zakazał używania biretów przez FSSPX. Taką teorię ów "wierny" widocznie usłyszał od "bractwa". No cóż. Niestety typowe zakłamanie. Otóż nikt, także abp M. L. nie ma prawa nakazywać czegoś, co jest niezgodne z rubrykami. Nawet posługując niegdyś w Afryce nie miał żadnego indultu od Stolicy Apostolskiej na niestosowanie biretu. Tym bardziej nie miał prawa wprowadzać jakichkolwiek zmian w kwestii obrzędów Mszy św., także w tego typu pozornie błahej sprawie. Owszem, mogą w pojedynczych przypadkach zachodzić okoliczności, które usprawiedliwiają nieużywanie biretu, jak np. brak ministranta, czy brak odpowiedniego miejsca na odłożenie biretu. Jednak generalne nieużywanie biretu jest oczywistym złamaniem rubryk mszału i tym samym grzechem i zgorszeniem, o którym jest także mowa w rubrykach ("De defectibus"). 

Jaki znaczenie teologiczne ma używanie nakrycia głowy przez celebransa?

Nakrycie głowy celebransa jest nakazane podczas procesji wejścia i wyjścia od ołtarza, podczas siedzenia i podczas kazania. Biret oznacza jurysdykcję, czyli urzędowe sprawowanie liturgii i nauczanie, czyli w podległości wobec Boga i Kościoła, a także skupienie modlitewne. 

Takie samo stosowanie biretu dotyczy sprawowania innych sakramentów i sakramentaliów, czyli stosuje się podczas procesji wejścia i wyjścia, podczas siedzenia i kazania. Wyjątkiem jest procesja eucharystyczna, z powodu uroczystej obecności Najświętszego Sakramentu. Natomiast nie używa się biretu podczas modlitw czy błogosławieństw (jedynie warunki atmosferyczne podczas sprawowania na wolnym powietrzu usprawiedliwiają pozostawienie biretu na głowie, np. podczas pogrzebu czy innej procesji). Wyjątkiem jest sprawowanie sakramentu pokuty: celebrans spowiada i wypowiada formułę rozgrzeszenia z biretem na głowie  na znak władzy sądzenia. 

Te uwagi dotyczą celebransa, czyli kapłana sprawującego liturgię. Te same reguły dotyczą tzw. asysty wyższej, czyli diakona i subdiakona. 

Nieco inne zasady obowiązują innych duchownych uczestniczących w liturgii, czyli niecelebrujących. Oni wkładają nakrycie głowy tylko podczas siedzenia, a w procesji tylko wtedy, gdy się znajdują poza świątynią z Najświętszym Sakramentem. Czyli: duchowny nie celebrujący nigdy nie zakłada biretu w świątyni (oczywiście chyba że spowiada, czyli celebruje sakrament pokuty), także w zakrystii. 

Warto zwrócić uwagę na te zasady. Wprawdzie nie są one nauczane w modernistycznych seminariach, stąd brak ich znajomości także u duchownym "indultowych" jest niestety częsty. Dochodzi też ignorancja i samowola ze strony "bractwa". Jednak jest to element ważny, mający swoje głębokie znaczenie teologiczne, o którym nie wolno zapominać zwłaszcza w obecnym czasie zamętu, wręcz programowej ciemnoty i zakłamania. 

Post scriptum

Temat oczywiście wzbudził potężne emocje u "wiernych bractwa". Oczywiście, jak zwykle zostało to okrzyknięte jako niegodziwy atak na przenajświętsze bractwo. Oczywiście bez żadnych argumentów. W wyjątkiem jednego. Otóż jednak osoba wytoczyła jako argument na to, jakoby biret według rubryk z 1960 r. nie był obowiązkowy, komentarz do rubryk jednego zupełnie nieznanego księdza z diecezji Menevia w USA:

Bez jakichkolwiek podstaw twierdził on, że wyrażenie "convenienter caput tegit" oznacza dowolność nakrywania głowy przez celebransa, co jest oczywiście błędne pod każdym względem, zarówno już językowym ("convenienter" nie ma nic wspólnego z dowolnością), jak też rubrycystycznym, gdyż rubryki zawsze wyraźnie zaznaczają, gdy wchodzi w grę dowolność. 

Oto oryginalne brzmienie tej rubryki (z 1960 r., zawartej w Missale Romanum z 1962 r.):

Ów "wierny bractwa" domagał się ode mnie także dowodu na to, iż brak biretu jest określony w rubrykach jako grzech i zgorszenie. Otóż w dziale "De defectibus" jest jasno powiedziane, że także takie nieprzestrzeganie rubryk, które nie powoduje nieważności celebracji, jest grzechem i zgorszeniem:

Do takich przypadków zaliczany jest także brak jakiegokolwiek elementu ubioru kapłana, do którego oczywiście zalicza się biret:

To są dość dobitne dowody na to, że jakikolwiek kapłan z własnej woli niestosujący biretu popełnia grzech i zgorszenie. Jest szczególnie haniebne, że takie nadużycie jest praktykowane przez FSSPX i widocznie programowo, z rozmysłem, i to w dodatku okłamując swoich wiernych, jakoby używanie biretu nie było obowiązkowe według rubryk.